Dec 25, 2010

Sei hanoin hau nia aniversáriu?

Husi: Octaviana de Carvalho
(Refleksaun imaginatif ida)
Hanesan imi hatene, hau nia aniversáriu besik daudaun. Tinan ba tinan, selebrasaun nee sai onra ida ba hau; no repete nafatin too ohin loron. Agora daudaun ita bele hare katak iha ema barak hahu sosa prezente, iha anunsiu oioin liuhosi radiu, TV komersial, no iha fatin barak iha mundu rai-klaran ema ida-idak koalia katak hau nia aniversáriu besik ona.
Ksolok ida ba hau tamba pelu menus tinan ida dala ida, ema balu sei hanoin kona hau. Nudár ita-boot hatene, selebrasaun ba hau nia tinan hahú kedan ona iha tinan rihun hirak liu ba. Ba ema sira iha tempu uluk; sira hatudu duni sira nia kompriende no hatene agradese buat hotu mak hau halo ba sira; MAIBÉ iha tempu ikus nee, la-iha ema ida hatudu atu hatene razaun ba selebrasaun ida nee. Família no amigus halibur ho haksolok boot, maibé sira la hatene selebarasaun nee nia sentidu saida.
Hau sei hanoin iha tinan uluk, iha festa aniversariu hau nian ida nee. Meza han nakonu ho hahaan mesak furak, pasteis, ai-fuan, xokolate oi-oin. Dekorasaun furak teb-tebes no barak lós, prezenti falun oinoin. Maibé, ita-boot hakarak hatene buat ida? EMA LA KONVIDA HAU. Hau nudar bainaka onra nian, maibe sira la hanoin atu haruka konvite ida mai hau.
Festa nee ba hau, maibé wainhira loron boot nee to’o, hau hamriik iha liur deit, hau hakarak hamutuk no túr ho sira iha meza maibe sira taka odamatan iha hau nia oin. Ko’alia lolós, katak buat hirak nee la halo hau hakfodak, tamba iha tinan hirak liu ba ema hot-hotu taka sira nia odamatan mai hau.
Tamba sira la konvida, hau tama nonok deit. Hau tama ba laran no túr iha kantu ida. Sira hot-hotu hemu; iha ema balun lanu ko’alia halo ema seluk hamnasa no alegria; sira hot-hotu kontenti. Liu buat hirak nee hotu, mane bokur ten ida ne’ebé hatais mean tomak no tau hasarahun mutin naruk, tama ba sala ho hakilar, Ho-ho-ho! Nia kala lanu. Nia tur iha sofá, labarik sira halai hotu ba nia, dehan: “Santa Klaus, Santa Klaus”..... hanesan parte ida husi festa nee nia onra ba nia. Iha tuku 12 kalan bót, ema hot-hotu hakoak malu; hau lolo hau nia liman, hein ema ruma hakoak hau; maibe ita-boot hakarak hatene .....??? la iha ema ida hako’ak hau. La kleur deit, sira hahu fahe prezenti ba malu. Sira loke prezenti hirak nee ida-ida ho fuan tuku-tuku saida los maka iha laran. Wainhira prezenti hirak nee ema loke hotu ona, hau haré se karaik sei iha prezente ruma ba hau, maibe hotu tina ona.
Saida mak ita-boot sente se karik iha ita-boot nia aniversáriu, ema hot-hotu fahe prezenti ba malu maibé ita-boot rasik la hetan prezenti ida ??? Ikus mai hau komprende katak, ema lakohi hau nia prezensa iha festa nee, ho kalma hau sai.
Tinan ba tinan sai aat liu tan. Ema hanoin deit atu han ho hemu, prezenti, festa maibe la hanoin hau. Hau hakarak iha Natal ida nee ita-boot hata’an hau tama iha ita-boot nia moris. Hau hakarak ita-boot rekoñese katak; faktu ne’ebé liu besik tinan rihun rua ona, hau mai iha mundu nee atu fó hau nia vida ba imi, iha kruz, atu salva imi. Ohin loron, hau hakarak deit katak imi fiar ida nee ho imi nia laran tomak.
Hau hakarak fahe buat balun ho ita-boot. Hanesan ema barak la konvida hau ba sira nia festa, hau sei halo hau nia selebrasaun rasik, festa furak tebetebes nebé ema ida nunka imajina kona, festa boot tebtebes. Hau sei halo hela preparasaun balun ba dala ikus nian. Ohin, hau haruka ona konvite barak no haruka mos ida nee ba ita-boot. Hau hakarak hatene, se ita-boot mai ka lae; no hau sei husik hela fatin ida ba ita-boot! Hakerek ita-boot nia naran ho tinta osan mean iha hau nia livru boot ba bainaka nian. Sira ne’ebé naran iha lista bainaka nian maka sei konvida mai festa.
Ba sira neebe la fo resposta ba hau nia konvite, sei hela iha liur. Ita-boot hatene oinsa atu fo resposta ba hau nia konvite? Hatutan lia konvite nee ba sira seluk maka ita-boot hakarak konvida.... hau sei hein imi hotu atu partisipa iha hau na festa anversáru tinan ida nee....
To’o ita hasoru malu ....Adeus!
- Jesus-

No comments: